Een gebouw of object kan als monument worden aangemerkt omdat de architectuur of vormgeving ervan bijzonder of mooi is, of herinnert aan den belangrijke gebeurtenis of periode uit de geschiedenis.
Rijksmonument
Een rijksmonument is helemaal beschermd, dus zowel de binnen- als de buitenkant. Ook latere aan- en uitbouwen zijn beschermd. Rijksmonumenten zijn beschreven in het rijksmonumentenregister. Een aantal zaken aan een rijksmonument kunt u vergunningsvrij aanpassen.
Gemeentelijk monument
Voor een gemeentelijk monument gelden dezelfde eisen als voor een rijksmonument. Een aantal zaken aan een gemeentelijk monument kunt u vergunningsvrij aanpassen.
Het college van burgemeester en wethouders kan, al dan niet op aanvraag van een belanghebbende, een monument aanwijzen als gemeentelijk monument.
Beschermd dorpsgezicht
Een dorpsgezicht kan zowel beschermd zijn door het rijk, de provincie als door de gemeente. Voor een beschermd dorpsgezicht gelden dezelfde eisen als voor een rijksmonument. Een aantal zaken aan het pand kunt u vergunningsvrij aanpassen.